Greckie ciasto noworoczne, czyli Vasilopita, to w Grecji coś więcej niż zwykły wypiek. To rytuał, który łączy pokolenia i niesie ze sobą obietnicę szczęścia na nadchodzący rok. Vasilopita jest symbolem noworocznych życzeń, dobrobytu i tradycji pełnej ciepła oraz magii. Przybliżmy historię tego niezwykłego ciasta, a na końcu znajdziesz prosty przepis, który pozwoli przenieść grecką tradycję do Twojego domu.
Skąd pochodzi Vasilopita?
Vasilopita to tradycyjne greckie ciasto pieczone na Nowy Rok, które upamiętnia świętego Bazylego (Vasilisa) – patrona dobroczynności. Legenda głosi, że św. Bazyli chciał oddać skarb rozdzielony między biednych, ale nie mógł zrobić tego wprost. Wpadł więc na genialny pomysł – ukrył monety w chlebie, który następnie rozdano ludziom. Tak właśnie narodził się zwyczaj pieczenia Vasilopity z ukrytą monetą – symbolem szczęścia i pomyślności.
Czy to nie brzmi jak idealne połączenie jedzenia z niespodzianką? Nic dziwnego, że dzieci są zawsze pierwsze przy stole, kiedy na deser pojawia się to ciasto.
Jak wygląda Vasilopita?
Ciasto przybiera różne formy w zależności od regionu Grecji. Może być drożdżowe, przypominające brioszkę, albo bardziej przypominać kruche ciasto. Niezmiennie jednak jest ono ozdabiane liczbą nadchodzącego roku, wykonaną z migdałów, cukru pudru lub glazury. Wyjątkowy aromat wanilii i skórki pomarańczowej unosi się w domu podczas pieczenia, wprowadzając noworoczną atmosferę.
Obecnie istnieje wiele wersji tego ciasta, przygotowywanych również w Albanii, Bułgarii, Serbii i Rumunii. Każda z nich ma w środku monetę, która jednak nie jest związana ze świętym Bazylim.
Tradycja dzielenia ciasta
Tradycja nakazuje, by pierwszy kawałek ciasta był przeznaczony dla Chrystusa, drugi dla domu, a kolejne dla członków rodziny – w kolejności od najstarszego do najmłodszego. Każdy czeka z niecierpliwością, aż odkryje, czy to właśnie jemu przypadnie ukryta moneta. Znalezienie monety oznacza wyjątkowe szczęście na nadchodzący rok.
Atmosfera dzielenia ciasta to coś więcej niż tylko zabawa. To moment pełen radości, rodzinnego ciepła i drobnych żartów, które sprawiają, że ta chwila jest naprawdę niezapomniana.
Ciekawostki i przesądy
W niektórych greckich domach ukrytą monetę traktuje się jak talizman. Zachowuje się ją przez cały rok, wierząc, że przynosi szczęście w miłości, zdrowiu i finansach. W różnych regionach Grecji do ciasta dodaje się różne aromaty: mastyks na wyspach, cynamon w Tesalii, a w Atenach popularny jest sok pomarańczowy.
Grecy naprawdę wiedzą, jak połączyć przesłanie z deserem. Zastanów się – u nas ukrywanie niespodzianek w jedzeniu kończy się zwykle wizytą u dentysty, a u nich? Szczęściem na cały rok.
Przepis na Vasilopitę
Składniki:
- 4 jajka
- 200 g cukru – bo kto by oszczędzał na szczęściu?
- 250 ml oleju roślinnego
- 300 g mąki pszennej
- 1 łyżeczka proszku do pieczenia
- Skórka i sok z jednej pomarańczy
- Łyżeczka ekstraktu waniliowego
- Moneta (dokładnie umyta i owinięta w folię aluminiową)
Przygotowanie:
- Rozgrzej piekarnik do 180°C. W międzyczasie ubij jajka z cukrem na puszystą masę.
- Stopniowo dodawaj olej, sok i skórkę z pomarańczy, a następnie przesianą mąkę z proszkiem do pieczenia.
- Wlej ciasto do okrągłej formy wyłożonej papierem do pieczenia, a później ukryj monetę w cieście.
- Piecz około 45 minut. Po wystudzeniu ozdób ciasto cukrem pudrem i migdałami.
Zapach i magia tradycji
Vasilopita to nie tylko deser, ale sposób na wprowadzenie radości i magii do życia. . Warto spróbować i poczuć na własnej skórze tę niezwykłą grecką atmosferę. Może to właśnie Twoje ciasto przyniesie Ci szczęście na nadchodzący rok? Jeśli nie, zawsze zostaje kolejny kawałek – dla pewności.
Inne przepisy znajdziesz tutaj.
